Polski Ład gruntownie przemodelował estoński CIT, czyniąc z tego reżimu opodatkowania realną i interesującą alternatywę dla zasad ogólnych. Z perspektywy podatników (a zwłaszcza – właścicieli przedsiębiorstw) szczególnie pożądane były zmiany w zakresie możliwości pomniejszenia podatku o ryczałt od dochodów spółek już przy wypłacie zaliczki na poczet dywidendy. Wszystko wskazuje na to, że prośby biznesu zostały wysłuchane.
Do końca 2021 r. art. 30a ust. 19 ustawy o CIT (regulujący możliwość zastosowania mechanizmu odliczenia estońskiego CIT przy wypłacie do wspólnika) odnosił się wyłącznie do dywidend, co organy rozumiały bardzo ściśle. Uznawały, że zaliczka na poczet dywidendy to nie to samo co dywidenda, przez co zaliczkowe wypłaty dywidendy nie mogły korzystać z tej preferencji. Takie stanowisko potwierdził również Dyrektor KIS w interpretacji z 22 stycznia 2022 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.981.2021.4.DJ).
Zmiana przepisów i korzystna interpretacja
Od 1 stycznia 2022 r. omawiany przepis został jednak zmieniony. Jego obecne brzmienie to:
„Zryczałtowany podatek, obliczony zgodnie z ust. 1 pkt 4, od przychodów uzyskiwanych przez wspólnika z wypłat podzielonych zysków spółki osiągniętych przez tę spółkę w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, zgodnie z przepisami rozdziału 6b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli pochodzą z podziału zysków z tego okresu wyodrębnionych w kapitale własnym spółki, pomniejsza się o kwotę stanowiącą (…)”.
Ponieważ jednak wskazany przepis nie odnosi się bezpośrednio do zaliczek, podatnicy mieli wątpliwości, czy na pewno mechanizm odliczenia będzie miał w takim przypadku zastosowanie. Wspomniana wcześniej styczniowa interpretacja, choć wydana w odniesieniu do poprzedniego stanu prawnego, tylko spotęgowała te (nieco w rzeczywistości przesadzone) wątpliwości.
Interpretacja Dyrektora KIS z 2 czerwca 2022 r. (sygn. 0115-KDIT1.4011.176.2022.1.MR) na szczęście je rozwiała. Jak zauważył Dyrektor KIS, który posiłkował się m.in. treścią objaśnień podatkowych z 23 grudnia 2021 r., zaliczki na poczet dywidendy stanowią dochód z tytułu podzielonego zysku, dzięki czemu zastosowanie odliczenia na podstawie art. 30 ust. 19 ustawy o PIT jest możliwe. Fiskus wyjaśnił, że pojęciem należności (wypłat) z tytułu podzielonych zysków spółki, o których mowa w art. 30a ust. 19 i art. 41 ust. 4ab ustawy w aktualnym brzmieniu, objęte są także zaliczki na poczet przyszłej dywidendy. Wskazał również, że w razie wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy spółka – jako płatnik – powinna pobrać i wpłacić wynoszący 19% zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych w oparciu o art. 30a ust. 1 pkt 4 i art. 41 ust. 4ab ustawy i jednocześnie zastosować pomniejszenie, o którym mowa w art. 30a ust. 19 ustawy.
Dyrektor KIS potwierdził, że zaliczki na poczet dywidendy stanowią dochód z tytułu podzielonego zysku, dzięki czemu zastosowanie odliczenia jest możliwe. Fiskus wyjaśnił, że pojęciem należności (wypłat) z tytułu podzielonych zysków spółki objęte są także zaliczki na poczet przyszłej dywidendy. Wskazał również, że w razie wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy spółka – jako płatnik – powinna pobrać i wpłacić wynoszący 19% zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych i jednocześnie zastosować pomniejszenie, o którym mowa w art. 30a ust. 19 ustawy.
Pozytywna interpretacja fiskusa z pewnością ucieszy podatników na estońskim CIT, a w szczególności – przedsiębiorców-właścicieli. Możliwość zastosowania mechanizmu odliczenia ryczałtu już przy zaliczkach jeszcze bardziej uatrakcyjnia tę formę opodatkowania.
Czekając na zmianę przepisów
W kontekście dywidend i zaliczek należy również mieć na uwadze inną, niekorzystną wykładnię organów, która dotyczy terminu płatności podatku od dochodu z podzielonego zysku. W interpretacji z 5 maja 2022 r. (0111-KDIB1-1.4010.67.2022.4.BS) Dyrektor KIS uznał bowiem, że termin płatności estońskiego CIT przy wypłacie zaliczek upływa 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego. Podążając za wykładnią fiskusa, wypłata zaliczek w drugiej połowie roku automatycznie kreowałaby zaległość podatkową, którą należy uregulować wraz z odsetkami. Choć takie rozumienie przepisów wydaje się absurdalne, nie można wykluczyć, że organy podatkowe będą konsekwentnie forsować taką wykładnię. Pozostaje mieć nadzieję, że kwestia ta zostanie doprecyzowana przez orzeczenia sądów administracyjnych albo przez samego ustawodawcę.
Są jednak i dobre wiadomości w tym zakresie. W ramach projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 27 czerwca 2022 r. (wdrażającego Polski Ład 2.0 w obszarze CIT), Ministerstwo Finansów zaproponowało rozwiązanie powyższego problemu poprzez przeniesienie terminu płatności na kolejny rok podatkowy – do końca trzeciego miesiąca. Dzięki temu wypłaty zaliczek czy dywidend w drugiej połowie roku nie rodziłyby negatywnych konsekwencji podatkowych.
Z kolei uregulowanie kwestii zaliczek na dywidendę sprawia, że estoński CIT staje się jeszcze bardziej atrakcyjny – nawet dla mikrofirm. Mając na uwadze atrakcyjną efektywną stawkę opodatkowania dochodu (wynoszącą według najbardziej pesymistycznej wersji 20%), ryczałt od przychodów spółek może być dobrym wyborem nawet dla tych przedsiębiorców, którzy chcą konsumować całość zysku spółki.
